DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU (DEHB) NEDENLERİ
DEHB nedeni bilinmeyen heterojen bir bozukluktur. Frajil-X, fetal alkol sendromu, çok düşük doğum ağırlıklı çocuklar ve daha seyrek olarak ta genç kökenli troid bozuklulukları gibi durumlar DEHB belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olabilirler.
Nedenler:
Genetik nedenler,
Beyin hasarı,
Nörotransmitterler (Beyin dokusunda bulunan iki sinir hücresi arasındaki bağlantıyı sağlayan taşıyıcı)
Gıda katkı maddelerinde bulunan toksit maddeler
Psikososyal etkenler
DEHB İÇİN RİSK ETMENLERİ
Annenin gebelik öncesi ya da gebelik sırasında :
Tıbbi durumu
Duygusal zorluğu
Sigara içmesi
Alkol alması
Doğum komplikasyonları
Çocuğun Öyküsü
Orta derecede kafa travması (belirgin ilişki)
Anne sütü alma süresinin az olması,
Gelişmede gecikme
Enürezis(altını ıslatma)
Tikler
Düşük doğum ağırlığı
DEHB’nin 3 tipi vardır.
1.Dikkat eksikliğinin belirgin olduğu tip,
2.Aşırı hareketlilik ve dürtüselliğin belirgin olduğu tip,
3.Birleşik tip
Aklımıza gelen bir şeyi yapmadan önce bunun uygun olup olmadığına karar verebilmek için öncelikle yanıtımızı belirli bir süre boyunca durdurmamız gerekir. Bu süre bazen birkaç saniye, bazen günlerce sürebilir ve pasif değil, aktif bir süreçtir. Bu sistemin iyi çalışması birden fazla merkezin uyumlu bir şekilde işlemesiyle mümkün olur. DEHB olan bireylerde bu sistemde sorun vardır. Bir şey yapmadan önce düşünmeleri için gerekli süre boyunca durmalarını sağlayan sistem iyi çalışmaz. Bu nedenle de akıllarına gelen şeyi hemen yaparlar, ancak yaptıktan sonra uygun olup olmadığını görebilirler.
DEHB TEMEL BELİRTİLER
Dikkat Eksikliğinde temel sorun kişinin belirli bir şeyle ilgilenirken o sırada içinden gelen başka bir şey yapma isteğine engel olamamasıdır.
Herkes sıkıcı gelen bir işle uğraşırken yarım bırakıp daha ilgi çekici olana yönelme isteği duyar. DEHB olan bireyler bu isteklerine engel olamazlar. Bunun tam tersi durumlarda fazlaca ilgilerini çeken bir şeylerle uğraşırken DEHB olan bireyler dikkatlerini oldukça uzun süre devam ettirebilirler, çünkü o sırada başka bir şey yapma isteği duymazlar
1.Aşırı Hareketlilik: Bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayacak biçimde hareketli olmasıdır. Uzun süre yerinde oturamama, otururken elin ayağın kıpır kıpır olması, çoğu zaman hareket halinde olma, çok konuşma gibi belirtilerle kendini gösterir. Uykuda bile hareketlilik fazladır. Konuşma biçimleri dağınık, konudan konuya atlar biçimde ya da sürekli soru sorma şeklindedir. Çoğunlukla sordukları sorunun yanıtını dinlemezler.
2.Dürtüsellik:Aslında ne yapmaları ya da yapmamaları gerektiğini bilirler ama bildikleri şeyi uygulamazlar Acelecilik, istekleri erteleyememe, söz kesme, sırasını bekleme güçlüğü, aklına geleni hemen yapıverme gibi belirtilerle kendini gösterir. Hiperaktivite ve dürtüsellik ölçütü olarak tanımlanan dokuz belirtiden en az altısının, en az altı aydır, birden fazla ortamda görülüyor olması durumunda hiperaktivite düşünülür. DEHB, okul çağı çocuklarının yaklaşık %3-5’inde gözlenir. Erkeklerde sıklığı kızlardan fazla olup, erkek/kız oranı 5/1 arasında bildirilmektedir. Başlangıcı genellikle üç yaş dolaylarında olmakla birlikte tanı, düzenli öğrenim için gerekli dikkat süresi ve yoğunlaşmanın gelişmesinin beklendiği ilköğretimin birinci devresinde koyulmaktadır.
TEDAVİ :
Tıbbi tedavi (İlaç tedavisi)
Anne-baba eğitimi
Bilişsel-davranışsal tedaviler (Psiko-pedagojik yaklaşımlar)
Özel Eğitim programları
Diyetin düzenlenmesi
Aile-Hekim-Okul işbirliğinin sağlanması
Eğer çocuğunuzda dikkat eksikliği (hiperaktivite) sendromu varsa
Hayatınız diğer anne babalarınkinden değişik olacak
Diğer anne babalar doktora gitmekten söz ettiklerinde…..
…….siz psikoloğa gitmeyi düşüneceksiniz…
Diğer anne babalar öğretmen veli görüşmesinden söz ettiklerinde…..
…….siz daha erken gidip hocanın gönlünü alsam diye düşüneceksiniz….
Diğer anne babalar çocuklarının karşılık verdiğinden yakındıklarında…..
…….siz hafta sonunu müthiş bir olay olmadan geçirebildiğiniz için sevineceksiniz…..
Sağlıklı yaşam sürdürme konusunda böbürlenen anneler organik yiyeceklerden söz ederken….
…….siz hangi ilacı kullansam çocuğuma daha yararlı olur diye düşüneceksiniz……
Diğer babalar çocukları sevimli bir harekette bulundu diye gülümsediklerinde……
…….siz bir komedyenle aynı evde yaşadığınız için gözlerinizden yaş gelene kadar güleceksiniz……
Diğer anne babalar çocukları bir soruyu doğru cevapladı diye sevinirken……
……..siz kendi çocuğunuzun nasıl futboldan başlayıp, serçelerin uçuşunu bilimsel olarak anlattıktan sonra konuşmasını bilgisayar programları ile nasıl bitirdiğini izleyip hayretler içinde kalacaksınız……
Diğer anne babalar çocuklarında gördükleri en ufak yaratıcılığa şaşırıp kalırken……
……..siz fazla tepki göstermeyeceksiniz - çünkü sizin çocuğunuz onu iki yıl önce düşünmüş olacak…..
Diğer anne babalar çocukları "çocukların yapması gereken" şeyleri yaptıklarında hiç heyecanlanmazken……
……..siz gülümseyeceksiniz, çünkü siz çocuğunuzun "çocukların yapması gereken" şeylerden tek birini yapmak için ne kadar çaba gerektiğini hatırlayacaksınız….
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞUNUN OLUMLU YÖNLERİ
Sıcak kanlı ve cana yakın olma
Enerjik olmak
Esneklik
İyi espri yeteneğine sahip olma
Hoşgörülü olma (bazen gerekenden fazla zarar verici boyutta olma)
Yaratıcılık
Risk alabilme (Bazen zarar verici boyutta )
İnsanlara kolay güvenebilme (bazen zarar verici boyutta)
Olumlu yönlerini iyi kullanan ve kendi yapılarına uygun meslekler seçen kişilerin başarılı bir yaşamları olabilmektedir.
إرسال تعليق